
آرش نظامی
دمیدن خون خاشقچی در رگهای اردوغان؛
ماجرای ناپدید شدن جمال خاشقچی و احتمال قوی قتل او در کنسولگری عربستان در استانبول به فرصت خوبی برای اردوغان و کشتی بحران زدەی او بدل شد تا افکار عمومی را به سمت دیگری سوق دهند.
تمامی رسانه های بزرگ ترکیه از چند روز پیش تاکنون این مسئله را در صدر خبرها پوشش داده و سعی کرده اند این کشور را نماد دادخواهی و پایبندی به سرنوشت یک انسان مظلوم معرفی کنند؛ هرچند که او خارجی و عرب باشد. سایەی خاشچقی بیش از همه بر سر هزاران خانواده پناهجوی سوری و از قضا عرب که در این کشور مورد بیرحمی و استثمار قرار گرفتهاند سنگینی می کند. رقبای داخلی و بین المللی ترامپ هم با پرداختن به این موضوع به دنبال تحت فشار قرار دادن دونالد ترامپ بوده اند که همه ببینند او با چه کسانی در جهان رفت و آمد می کند.
این مهلت خوبی برای رجب اردوغان بود که حتی کودتای ناکام ارتش در سال ٢٠١٦ را نعمت الهی نامید. دولت ترکیه همچنین امیدوار است با رسوایی هرچه بیشتر دولت عربستان، آمریکا مجبور شود کمی از آن فاصله بگیرد. در چنین صورتی ترامپ نیاز بیشتری به نرمش با ترکیه دارد تا بتواند از این طریق و با همکاری ترکیه سیاست خود در منطقه را پیش ببرد. واشینگتن در عین حال برای تحریم ایران هم به آنکارا نیاز دارد.
ائتلاف اردوغان-باغچلی، رهبران حزب عدالت و توسعه و حزب حرکت ملی، علنا در بیانات خود میگویند در حال تدارک عملیات نظامی علیه شهر منبج و حومه شرقی رود فرات در سوریه هستند. هدف ترکیه از بین بردن خودمدیریتیهای روژاوا و نابودی نیروهای سوریەی دمکراتیك است که تا رقه پایتخت سابق خلافت داعش و مرزهای عراق پیش رفته اند. ترکیه در واقع به اجازه یک کشتار جمعی به مراتب بزرگتر از خونریزیهای عفرین نیاز دارد و در قبال آن حاضر است ارتش خود را تحت فرماندهی مشترک با ائتلاف تحت رهبری آمریکا در نواحی شمال و شرق سوریه مستقر کند. حتی این وعده را می دهند که جمعیت قابل توجه پناهجویان سوری مقیم ترکیه را بجای روانه کردن به اروپا به این مناطق سوریه انتقال می دهند و در عین حال میشود با قیمت ارزان از آنها به عنوان سرباز هم استفاده کرد.
پلیس ترکیه در همین چند روز که اردوغان و رسانهها مدام در مورد سرنوشت جمال خاشقچی صحبت میکنند، صدها تن از کردها و مخالفان دیگر را به بهانههای امنیتی دستگیر کردهاند. زندانها پر شده از زندانی و شورشها و اعتصابهای متعددی در واکنش به خشونت شدید در زندانها صورت میگیرد.
پاکسازیهای گستردەای قبل از انتخابات محلی شهرداریها در جریان است و اردوغان و باغچلی در حال قلع و قمع نویسندگان و منتقدان هستند. اردوغان گفته است که در کشور بحران اقتصادی ندارند و هر کسی با مقایسه مخارج زندگی با گذشته بر خلاف او نظر بدهد مجرم و جاسوس شناخته میشود. برای رهبران پیشین حزب دمکراتیك خلقها، صلاح الدین دمیرتاش و فیگن یوکسکداغ که از دو سال پیش زندانی هستند درخواست دهها سال حبس شده و چندین هزار عضو دیگر این حزب برابریطلب و آشتیخواه، از جمله بیش از ده نماینده پارلمان زندانی هستند. در این بین از تابستان دو سال پیش تاکنون هیچگونه اجازه ملاقات یا تماسی با اوجالان، مذاکره کننده اصلی فرایند صلح داده نشده است. هیچ سازمانی در جهان در این مورد اظهار نظر نمی کند که سرنوشت اوجالان به عنوان رهبر خلق کرد چه شد و چرا دادگاه حقوق بشر اروپا گفته است نمی تواند وقوع شکنجه در جزیره امرالی را تأئید کند!
هواپیماهای جنگی ارتش تقریبا هر روز با عبور از خط هوایی عراق اقدام به بمباران مناطق کوهستانی تحت کنترل گریلاهای کردستان می کنند. مناطقی که گفته می شود مساحت آن ده هزار کیلومتر مربع و برابر با خاک لبنان است.
گزارشها نشان می دهد سالانه دهها گریلای پ ک ک در حملات هوایی ترکیه جان خود را از دست می دهند و هزاران نفر از ساکنین بومی که دارای تابعیت اقلیم فدرال کردستان هستند مجبور به کوچ از محل سکونت خود شده اند. خسارات مادی چشمگیری نیز به باغات و مزارع روستائیان و محیط زیست وارد شده است.
موج سرکوب داخلی و پرواز هواپیماهای ترکیه در آسمان عراق و بمباران مکرر کوهستان قندیل و شنگال که جمع کردن تعداد قربانیان آن در طول یک سال معادل یک کشتار جمعی است، قطعا ارزش خبری دارد و رسانەهایی که با بودجه دولتی و غیره کار می کنند به سختی می توانند پاسخ دهند چرا آنرا پوشش نمی دهند! مسئله ندیدن نیست این یک سیاست در رابطه با ترکیه است.
اگر حتی کردها را به کناری بگذاریم، بازهم پرداختن جدی به سرنوشت جمال خاشقچی نمی تواند که با انگیزه انسانی صورت گرفته باشد چون در همین لحظه برای نمونه میلیونها مادر یمنی به نجات کودکان نحیف و گرسنهشان فکر می کنند که اگر غذاهایی که در جهان دور ریخته میشود به آنها برسد از مرگ حتمی نجات پیدا میکنند.