توقیف رسانەها؛ مجازات رسانەهایی کە بە فریب کردها نپردازند و همچون ابزار نسل‌کشی فرهنگی انجام وظیفە ننمایند
آرش نظامی
رسانەها نقش مهمی در روشنگری و بازگویی واقعیت‌ها و آگاهسازی اقشار اجتماعی دارند. بویژه در دورەای که تکنولوژی، جهان را به دهکدەای کوچک مبدل کردەاند نقش رسانەها از هر دورەی برجسته‌تر است.
به درازای تاریخ، صاحبان قدرت و حکومت‌ها سعی کردەاند که از رسانەها به عنوان ابزاری در جهت تأمین منافع خود استفاده کرده و آنرا علیه اجتماع بکار گیرند. هرچند مسئولیت دستگاههای اطلاع‌رسانی و مطبوعات، انعکاس دادن حقایق است اما زمامداران و حکمرانان با پخش اخبار غیرواقعی سعی در فریب و منحرف کردن افکار عمومی داشتەاند.
با توجه به موقعیت منحصر به فرد کردستان و شرایطی که خلق کرد در سدەی گذشته پشت سر گذاشتەاند، باید گفت که رسانەها به بدترین شکل ممکن علیه کردها مورد استفاده قرار گرفتەاند. از سویی سعی در فریب کردها شده و از سویی رسانەها ابزاری برای اجرای سیاست ذوب فرهنگی علیه آنها بودەاند.
علیرغم آنکه حکومت‌های اشغالگر کردستان تاکنون خلق کرد را انکار کرده و آنرا با ممنوعیت زبانی مواجه کردەاند اما موفق نشدەاند جلوی تأسیس و فعالیت رسانەهای مستقل کردی را بگیرند هرچند در این مسیر همیشه مانع‌تراشی کرده و سعی در به تعطیلی کشاندن رسانەهای کردی کردەاند. بخاطر همین ممنوعیت‌ها بود که نخستین روزنامه با زبان کردی در سال 1898 در کشور مصر به چاپ رسید.
همزمان با افزایش هوشیاری ملی کردها و عدم توانایی حکومت‌های اشغالگر در زمینه جلوگیری از فعالیت رسانەهای صوتی و تصویری با زبان کردی در خارج از کشور، اجازەی فعالیت محدود روزنامه و رادیوهای کردی با نظارت دولتی در داخل داده شد. رسانەهایی که بیشتر ایدئولوژی کشورهای حاکم را با زبان کردی منعکس می‌کردند.
شبکەهای تلویزیونی استانی در ایران و تی‌آرتی 6 در ترکیه نیز دو نمونە از این رسانەها هستند که هرچند با زبان کردی پخش می‌شوند اما محتوای آن علیه رسوم و فرهنگ کردستان بوده و از ادبیات حکومت برخوردارند.
با شروع مبارزه آزادیخواهی خلق کرد و اوجگیری جنبش آپویی در کردستان، انقلابی در مطبوعات و رسانەهای کردی نیز روی داد. کردها در جریان مبارزات خویش به رسانەهای مختص به خود نیز دست یافتند.
این اتفاق که موجب خشم اشغالگران کردستان شده بود با موجی از ترور روزنامه‌نگاران و حمله به دفاتر رسانەهای کردی پاسخ گرفت. نخستین بار در سی‌ام ماه مه سال 1992، روزنامەی اوزگور گوندم در ترکیه توقیف شد. وقتی که این روزنامه بار دیگر فرصت انتشار پیدا کرد، دفترش در استانبول در ماه دسامبر 1994 منفجر شد. در این حمله که از سوی نیروهای امنیتی ترکیه انجام شد، روزنامه‌نگاری بنام ارسین یلدز جانش را از دست داد و 32 تن دیگر زخمی شدند.
البته این اولین بار نبود که روزنامه‌نگاران کرد ترور می‌شدند. پیش از آن در خلال سال‌های 1992 تا 1994 روزنامه‌نگارانی به اسامی حافظ آک‌دمیر، عادل باشکان و یالچین یاشا و موسی آنتر ترور شدە بودند.
این حملات پس از آن به اروپا نیز کشیده شد، هرچند به شکلی دیگر. مد تی‌وی نخستین شبکەی کردی که در ماه ژوئن سال 1995 در کشور بلژیک آغازبکار کرده بود در 23 آوریل 1999 به رأی دادگاهی در اروپا تعطیل شد.
پس از آن در ماه فوریه سال 2004، تلویزیون مدیا تی‌وی بسته شد. فشار بر رسانەهای کردی به اینجا ختم نشد و ماه ژانویه سال 2012 دادگاهی در دانمارک رأی به توقیف شبکەی روژ تی‌وی داد و شرکت یوتل‌ست پخش آنرا متوقف کرد.
همزمان با این اتفاقات، دولت ترکیه در داخل مرزهایش، دهها روزنامه‌نگار کرد را به اتهام عضویت در ك.ج.ك راهی زندان کرد. جمهوری اسلامی ایران نیز به همین شکل عملکرده و در لیست سازمان گزارشگران بدون مرز به عنوان یکی از بزرگ‌ترین زندان‌های روزنامه‌نگاران ثبت شده است.
حکومت ایران تاکنون دهها نشریه و روزنامه با زبان کردی را با اتهامات امنیتی توقیف کرده است.
آخرین دور حملات به رسانەهای کردی پس از کودتای نافرجام اخیر به رهبری اردوغان صورت گرفته است. در مدتی کوتاه دهها روزنامه‌نگار دستگیر شده و چندین رادیو و تلویزیون متعلق به کردها و دیگر مخالفان از جمله زاروک تی‌وی، آی‌ام‌سی، ژیان تی‌وی، آزادی تی‌وی، اوزگور گون تی‌وی، کانال 10 و هیاتین سسی بسته شدەاند. در اثر فشارهای ترکیه اخیرا پخش شبکەی مد نووچه در اروپا نیز از سوی شرکت یوتل‌ست متوقف شد.
اکنون شبکەی نوروزی تی‌وی با حمله و تهدید به توقیف مواجه شده است. شرکت فرانسوی یوتل‌ست اعلام کرد که روز دوشنبه نوزدهم مهرماه پخش نوروز تی‌وی از مسیر هاتبرد را متوقف می‌کند. تلویزیون نوروز در خلال 9 سال فعالیت خود صدها بار هدف حملات پارازیتی جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته و تهران تلاش زیادی انجام داده بود که جلوی پخش آنرا بگیرد.
منبع فرات نیوز
