باب: دری که باز یا بسته بودنش سرنوشت خاورمیانه را عوض می کند!
شیرزاد کمانگر
• در چنین بحرانی، نیروهای مترقی و دمکراسی خواه در خاورمیانه، هیچ راهی ندارند غیر از اتحاد با یکدیگر و تشکیل ائتلاف دمکراتیک نیروها و خلقهای خاورمیانه. این امر چه در بین کوردها و چه در بین دیگر خلقها میتواند سرنوشت منطقه را تغییر و بسوی راه حل دمکراتیک سوق دهد …
باب دیگر یک شهر کوچک و بی اهمیت نیست چراکه این شهر اکنون به مسئله ای بین المللی تبدیل گشته که میتواند نه تنها سرنوشت خود بلکه سرنوشت منطقه و یا شاید راهکارهای بین المللی را نیز عوض کند. باب میتواند به کوریدور و گذرگاهی برای عبور انرژیهای زیرزمینی از عربستان و قطر به اردن و از آنجا به سوریه و از راه باب به ترکیه و از آنجا به اروپا تبدیل شود. باز بودن این کوردیور یعنی قبول موقعیت گروههای رادیکال افراطی و تروریست همانند داعش از جانب قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای و همچنین ادامه اخاذیهای ترکیه از جوامع بین المللی و تاخت تازش به میل خود. وجود داعش در منطقه دیگر برای همگان عیان نموده که کشوری مستقل به نام سوریه یا عراق دیگر وجود ندارد و هریک از این دو فقط به روی نقشه جغرافیا به شکل کشور دیده می شوند. بسیاری از قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای از حضور داعش در عراق و سوریه خرسندند، چراکه داعش راه را برای دخالت های مستقیم آنان در این دو کشور باز کرده است.
در این بین، وجود کوردهای روژآوا در این منطقه و قدرت گرفتن آنان بعد از حملات داعش و تغییرات منطقه ای به مشکلی اساسی برای طراحان دخالت در منطقه تبدیل شده است. کوردها درتلاش هستند هر سه کانتون را به هم متصل نمایند. در صورت موفقیتشان، باب به دری بسته تبدیل خواهد شد که امیدهای بسیاری از این کشورها بخصوص ترکیه را به رویا مبدل و یا به آینده ای نامعلوم موکول خواهد کرد. همچنین میتواند امیدها و برنامه های امریکا و ائتلاف جهانی را در منطقه با خطر مواجه کند. اتصال سه کانتون به یکدیگر، بسته شدن درهای امید ترکیه و سوختن کارتهایش، در محاصره کامل قرار گرفتن داعش و تغییر سرنوشت خاورمیانه و کوردها را در پی خواهد داشت. اگر کوردها دروازه بانان منطقه شوند، موقعیت کاملا عوض شده و کوردها تغییر دهنده معادلات خواهند شد. از این رو ترکیه و قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای برای جلوگیری از این مسئله و تحقق اهداف کوردها دست به کار شده اند. در این زمینه چند کار صورت باید میگرفت. آنان تلاش می کنند منبج را به میدان شکست کوردها تبدیل کنند؛ همانگونه که کوبانی برای داعش و ترکیه به گورستان تبدیل شد. با این هدف، ترکیه با اجازه جوامع بین المللی بخصوص آمریکا و برخی کشورهای منطقه وارد جرابلس شده و در صدد تصرف منبج و باب است. از سوی دیگر، نیروهای بین المللی نیز با همین هدف میخواهند کوردهای روژاوا را مشغول کنند تا امکان اقدام به موقع ترکیه و دیگر نیروهای درگیر جنگ مهیا شود. اکنون با یک مداخله جدید و توطئه ای جدید در منطقه روبرو هستیم.
حزب کارگران کردستان (پ ک ک) به یکی از نیروهای این تغییرات تبدیل گشته است. پ ک ک توانسته بیش از هر نیروی دیگر در منطقه، چه به لحاظ سازماندهی جامعه و چه به لحاظ سیاسی و نظامی، نیرو و توان خود را نشان دهد. حزب اتحاد دمکراتیک (پ ی د) در سوریه نیز توانسته با بهره گرفتن از تجربیات و خط فکری و سازمانی پ ک ک، خود را از موقعیتی مناسب برخوردار نموده و با به نمایش گذاشتن توان سیاسی و نظامی اش به یک آکتور تبدیل شود؛ امری که پ ی د را به آماج حملات ترکیه در سوریه بدل کرده است.
از این رو نیروهای ائتلاف درصدد مشغول کردن نیروهای ی پ گ در رقا هستند تا بدین شکل بتوانند تمرکز نیروهای روژاوا را از باب دور کنند. در این امر نیروهای منطقه ای و فرامنطقه ای متحدند، چراکه در این زمینه منافع مشترک دارند. اهمیت باب بر هیچ یک از آنان پوشیده نیست. از سوی دیگر حمله چند جانبه نظامی به نیروهای پ ک ک در کوهستانها و شهرهای باکور (شمال کوردستان) در ترکیه، کودتای دولتی علیه نیروهای سیاسی بخصوص کوردها و به طور مشخص حزب دمکراتیک خلقها و دستگیری گسترده سیاستمداران کورد، همچنین آماده سازی جهت حمله ای گسترده در قندیل، شنگال و مرزهای رژاوا با همکاری نیروهای بارزانی، میتواند باب را از موضوع اصلی ی پ گ و پ ک ک خارج نموده و با تحمیل حالت تدافعی به نیروهای پ ک ک و روژاوا راه را برای ترکیه و این نیروها بیشتر باز کند.
بدین شکل تمام تلاش نیروهای منطقه ای و فرامنطقه ای، حفظ موقعیتشان و آمادگی جهت تغییر و مداخله جدید در منطقه است. از سوی دیگر این طرح، نیروهای مخالف در سوریه را در مقابل هم قرار خواهد داد و تقویت نیروهای اسد را در پی خواهد داشت.
هرچند بین نیروهای بین المللی و روسیه بر سر ترکیه و ایران جنگی پنهان و دیپلماتیک در جریان است، اما باز کردن راه دخالت مستقیم در امور منطقه برای ایران و ترکیه میتواند بخشی از نقشه ای باشد که یا قرار است ثبات این دو کشور را کاملا به هم ریزد و یا موقعیتشان را باثبات تر کند. قرار بود نیروهای بین المللی در معادلات آینده و یافتن راه حل برای منطقه با ایران به توافق برسند. نتیجه این توافق در حال حاضر در حلب مشهود است؛ چه بسا نیرو گرفتن اسد در حلب و عقب نشینی نیروهای مخالف به احتمال زیاد نتیجه این توافق یا داد و ستد سیاسی ست.
آشفتگی اوضاع در منطقه میتواند سکان تغییرات را به هرسویی بچرخاند. احتمال اینکه بعضی از رژیمها به حاکمیت خود ادامه دهند وجود دارد اما طول عمر آنان به میزان تسلیم شدن و یا هم پیمانی شان با مداخله گران بستگی خواهد داشت. در پیش پای ایران و ترکیه راه دیگری نیز در وجود دارد و آن هم حل دمکراتیک بحران های موجود و هم پیمان شدن با نیروهای دمکراتیک و مردمی در خاورمیانه است؛ اما بعید به نظر می رسد که جمهوری اسلامی و ترکیه این راه را انتخاب کنند.
در چنین بحرانی، نیروهای مترقی و دمکراسی خواه در خاورمیانه، هیچ راهی ندارند غیر از اتحاد با یکدیگر و تشکیل ائتلاف دمکراتیک نیروها و خلقهای خاورمیانه. این امر چه در بین کوردها و چه در بین دیگر خلقها میتواند سرنوشت منطقه را تغییر و بسوی راه حل دمکراتیک سوق دهد. در سوریه، تنها با تشکیل ائتلافی از نیروی خلق ها، اعم از کورد و عرب و ترکمن و آسوری و…. می توان سوریه را به سوی یافتن راه حل دمکراتیک و همزیستی مسالمت آمیز خلقها هدایت کرد.
از آنجایی که نیروهای مداخله گر و حکومت های هژمونگرای حاکم بر منطقه، بر سر هرچه اختلاف داشته باشند در نهایت علیه کلیه نیروهای دمکراسی خواه و عدالت طلب و خلق های تحت ستم منطقه متحد خواهند بود، عدم تشکیل یک جبهه دمکراتیک متشکل از تمامی خلق ها و نیروهای مترقی، امکان موفقیت هریک از خلق ها و نیروهای سیاسی برای حل دمکراتیک مسائل منطقه را بسیار تضعیف خواهد کرد. تنها با ایجاد یک ائتلاف مردمی که منعکس کننده همه خلق ها و نماینده خواسته های برحق و دمکراتیک تمامی اقشار جوامع خاورمیانه باشد و داشتن برنامه و راهکارهای مشترک می توان از سرنوشت شومی که قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ای برای خاورمیانه رقم زده اند، جلوگیری کرد.
از این رو، وظیفه همه نیروهای مترقی منطقه است که در این برهه از زمان، اهمیت اتحاد را تشخیص داده و به سوی آن گام بردارند؛ چه بسا کم بها دادن به این مهم، عواقب خطرناکی برای مردم منطقه درپی خواهد داشت.
شیرزاد کمانگر
منبع: اخبار روز
