جنگ آب و انرژی !
رشاد – مصطفی سلطانی
پنجم جولای ٢٠١٧
آب، وسیلە و ابزار تولید است . حیات نباتی و گیاهان ، پیش شرط حیات حیوانی و انسانی است . در جوار جنگ های روانی و خونین و سرکوب سیستماتیک ملت کرد ، محافظت نکردن از محیط زیست وسیاست های مخربانەی سیاستمداران و حاکمان نالایق در خاورمیانە، سبب ویران شدن محیط زیست کردستان گردیدە است . این ویرانی و نابودی محیط زیست در سرزمین کردستان بعلت سیاست های اشغالگرانە،در واقع مضاعف و خیلی مخرب تر و وحشیانە تر می باشند . خشک سالی های مکرر و بیابانی بودن این کشور ها ، بطور اتواماتیک اشغالگران را حول اتحادی ارتجاعی جمع می کند و این اتحاد در وهلەی اول بضرر ساکنین کردستان است . چشمەسار های فراوان در ارتفاعات زاگروس، در تپە ماهورها، در جلگە ها و، در درەهای عمیق سرازیر شدە و بالانس اکوسیستم کردستان را نگە داشتە و ضمانت می نمایند . علاوە بر این منابع جاری ، رودخانەهای بزرگ مانند زاب بزرگ و کوچک، خاپور، دیالە، سفید رود ، سیمینە رود . زرینە رود ، گاوە رود و سیروان مسیری طولانی را طی نمودە و مزارع و سرزمین های وسیعی را مشروب می سازند . زدن چاە های عمیق ، کە هیچگونەی سازگاری با میزان مصرف آب نداشتە و اساسأ این چاه ها بشیوەی علمی کندە نشدەاند و،در حقیقت سنخیت و توازن و بالانسی با توپولوژی ، مورفولوژی و جیولوژی مناطق و میزان بارندگی و برف نداشتە، حجم آب سفر های زیر زمینی را در سرزمین کردستان بشدت کاهش دادە است . مصرف مواد و مشتقات نفتی و انرژیهای گوناگون و فسیلی توسط کشورهای چین ، آمریکا، روسیە، فرانسە، آلمان ، بریتانیا ، ژاپن ،استرالیا ، کانادا،هندوستان، برزیل ،کرەی جنوبی،پاکستان و سایر کشورهای صنعتی لایەهای محافظ دور کرە زمین را نازک و شکنندە کردەاست و نتیجەی طبیعی آن، افزایش گرمای زمین می باشد .لایەهای انبوە برف در قطب ها در پروسەای نە چندان کند ذوب میشوند و، بالانس محیط زیست را بهم زدە است . افزایش جمعیت ، مصرف مواد خوارکی ومصرف هورمون ها و مواد شیمیائی و پتروشیمی در کشاورزی و پرورش دام ها،حملە بە محیط زیست را مضاعف و دو چندان سرعت بخشیدە است . در این رهگذر مصارف آب های روان ، نهر ها ، رودخانەها، دریاچە ها و خصوصأ آب های زیر زمینی و ، رعایت نکردن اصول علمی و گلوبال بسرعت ادامە دارد . اشغالگران با دخالت های بیمورد و چارە اندیشی های سطحی و منحرف کردن مسیر طبیعی رودخانە هاو چشمەسار ها، منابع آب را با تلاطم و نابودی روبرو ساختەاند . موقعیت استراتژیک و کوهستانی قسمت اعظم خاک کردستان چنان از نقطە نظر توپولوژی جایگاە خاصی بە این منطقە دادە، کە مختصات ممتازی را بە ذخیرە آب درسفرەهای زیرزمینی کردستان دادەاست . چشمە ها، رودخانەها، ذخیرە عظیم برف زمستانی ، نشیب و فراز کوهستان ها ، خالق رودخانە های پر اعوجاج و طولانی شدە ، کە در مسیر خویش آبیاری مزارع وسیعی را تامین کردەاست .آب فراوانی از کوهستان ها و جلگە هاو دشت ها و سراشیبی های کوهستانهاسرازیر شدە و بطرف دریا روان و جاری هستند . کمبود آب در مناطق جنوبی و مرکزی ایران ، مناطق وسیعی از کشور عراق کە در عمل امکان استفادە بشیوەی کلاسیک و سنتی از دو رودخانەی دجلە و فرات ناممکن بودەو ، مناطق وسیعی از کشورهای ترکیە و سوریە نیاز مبرم و فراوانی بە آب سرزمین کردستان دارند . اگرچە دولت ایران سدها و آب بندهای مختلفی در شرق کردستان ساختەودرست کردە و آب زیادی را ذخیرە نمودە، اما بمناطق دیگر ایران هدایت شدە و سهم ساکنین کردستان از منابع آبی و انرژی برق در سطح پائینی بودە و همزمان کنترل انرژی برق را بخارج از کردستان انتقال دادە اند . در حقیقت با این مواضع ، تاکتیک ها و سیاست های نابخردانەی دولتمردان ایران جنگ ” اب و انرژی ” برعلیە مردم کردستان جاری وپراکتیک شدەاست، همین پروسە در جنوب کردستان جریان دارد اما بسان شرق کردستان درسطح وحشتناکی نبودە و نیست . مال اندوزی و بازرگانی و تجارت و دزدی توسط احزاب در جنوب کردستان ، این فرصت تاریخی را از آنها گرفتە و حکومت مرکزی عراق با پروژەهای دراز مدت منابع آب جنوب کردستان را بشیوەهای مختلف مورد استفادە قرار می دهد .با وجودیکە دو رودخانەی پر آب دجلە و فرات بسوی جنوب عراق سرازیر بودە و جاری هستند اما در مناطقی امکان استفادە با شیوەها و روشهای کلاسیک از این رودخانەها وجود ندارد و، برای زارعین عراقی آسان نبودە و ممکن نیست . لذا با ایجاد سدهای انحرافی ، امکان بهرە برداری از آب های واقع در جنوب کردستان را میسر می سازند . در جوار جنگ آب ، منابع عظیم ماهی کە بطور طبیعی در دریاچەها، رودخانەها و نهرها بصورت طبیعی پروررش می یابند را نیز باید در مرکز ثقل این تاراجها وغارتها قراد داد . همزمان در اکثر موارد جنگل های کردستان ، در راستای مبارزە باجنبشهای مدنی و عدالتخواهی و نیروهایی پارتیزان و پیشمرگە و بطور آگاهانە و عمد از طرف نیروهای دشمن ، آتش زدە میشوند . کە این سرمایە را نابودە ساختە و درکنار این ویرانی، پرندگان، خزندگان، و جانوران وحشی کە در سیستم اکولوژی بی نهایت ، نقشی حیاتی و تاثیر گذار دارند ، لانە و کاشانەشان خراب و مجبور بە کوچ شدە ، کە در جریان کوچ . شکار و نابود و بە یقین منقرض می شوند . کم آبی نە تنها ، حیات نوع بشر را بە پرتگاە می برد ، در جوار آن خالق مناطق شورەزار بودە ،کە تودەی عظیمی از نمک را در هوا پخش و روی زمین های کشاورزی می گستراند . کە در دراز مدت کشاورزی را بشکست کشانیدە و، یک پریود خشکسالی را بر زندگی مردم تحمیل می نماید . اهیمت آب در حیات انسانی بگونەایست کە برای نمونە درسال ١٩٦٧ میلادی اسرائیل بلندی های جولان را گرفت و ان را برای امنیت اسرائیل یک قلمرو استراتژیک ارزیابی کردەاست . یک سوم آب آشامیدنی اسرائیل از ارتفاعات جولان تامین می گردد . یک چهارم شرابهای اسرائیلی از تاکستان های جولان تامین و درست میگردد . بین سی در صد تا پنجاە در صد میوە و سبزیجات مصرفی اسرائیل ، در جولان پرورش و برای شهروندان وارد بازار های اسرائیل میگردد . در شبانە روز در ارتفاعات جولان بولدزرها ، مهندسین و کارشناسان اسرائیلی بشدت مشغولند و نفت خام کشف میگردد و، انرژی مطلوبی برای صنایع اسرائیل بشمار می آید .اسرائیل برای دسترسی بە منابع آب ، کوە هرمون را اشغال کردە و دسترسی نامحدود بە منابع اب رودخانەی کشور اردن را نیز پیدا کردەاست . تلاش های اسرائیل علاوە بر جنبەی تجاوز بە ملتها و کشور های همجوار، تامین زندگی آسودە برای ساکنین کشورش می باشد . یقینأ امروز و فردا مشکل آب و جنگ آب در خاورمیانە ، بر ساکنین کردستان تحمیل خواهد شد. در این رابطە باید از مین گذاری سرزمین ها ، جنگل ها ، معابر کوهستانی ، جلگەها و میدان های جنگ با مین های مخرب اشغالگران صحبت کرد . بیسوادی و عدم درک محیط زیست از طرف بومیان و مردم محل و شهروندان کردستان ،بە زیست محیطی کردستان لطمات فراوانی وارد ساختەاست . جمع شدن کوه های اشغال در اطراف شهرهای کردنشین، صادرات مواد خوارکی از ترکیە وایران بە کردستان کە تاریخ مصرفشان تمام شدە و سمی هستند ، منحرف کردن آب تالاب ها و جوی ها و رودخانەهای کوچک با اهداف شوینیستی همگی زنجیرەای از فاکتورها بودە کە، محیط زیست کردستان را نابود می سازند . جمهوری اسلامی ایران رودخانەای را از مسیر اصلی خویش، کە با اکوسیستم محل عبورش و در طول قرن ها سازگاری یافتە منحرف کردە وبە دریاچەی زریوار( زریبار ) مریوان وارد ساختەاند .این رودخانە در آیندە دهانەهای چشمە های درونی دریاچە را با شن و ماسەی کە باخود حمل میکند، پر کردە وبە یقین دریاچە را از سرچشمە اصلی یعنی چشمەهای درونی دریاچە کە بطور دایم بە درون دریاچە در حال فوران هستند محروم خواهد ساخت و یک تراژدی اسف بار زیست محیطی را باعث میگردد. و بعید نیست دریاچەی زریواربکلی خشک گردد و تنها جایگاهی درآرشیو نقشەهای جغرافیائی پیدا کند . مصرف بی حد و مرزمواد شیمیائی و پتروشیمی، جنگ های تحمیلی، جوانب منفی تکنولوژی مدرن ،شکار حیوانات و ماهی بدون داشتن مجوز ،نداشتن آگاهی لازم در زمینەی زیست محیطی وپالایش نفت خام با شیوەهای کهن و کلاسیک در کردستان ،سوزاندن جنگل ها و عوارض جانبی آن کوچ حیوانات و پرنده گان و ایجاد زمینەهای مناسب برای ایجاد مناطق کویری و شن زار … جملگی در داغان کردن و ویران کردن اکولوژی و محیط زیست کردستان نقش بازدارندە و منفی دارند . شیوە ی استفادە از بخاری های چوبی در پارەای از مناطق کردستان کە ساکنیش از انرژی نفت و گاز محروم شدەاند، قابل کنترل نبودە و بر دامنەی قطع درختان جنگل افزودە و در همین رهگذر پوشس جنگلی را در پروسەای نە چندان کند ، نابود می سازد .
* زمینەها و بستر شروع و تحمیل جنگ آب و انرژی از طرف اشغالگران بر شهروندان کردستان مهیا و فراهم گردیدەاست . لذا بهترین انتخاب تنها با تشکیل حکومت یا دولت های در کردستان میتوان بە این جنگ تحمیلی و شرایط اسفبار تاریخی و تراژدیها خاتمەداد و زنجیرها را پارەکرد. اتحاد جماهیر شووروی، چکسلواکیا و یوگوسلاویا قوارەی جغرافیائی قدیم را از دست دادە و اکنون دولت های گوناگون را بوجود آوردەاند . مابین سالهای ١٩٠٧ تا ٢٠٠٠ میلادی ١٧٧ کشور جدید تاسیس گردیدەاست . مرزها نمیتوانند تنها خاک باشند بلکە میتوانند کلتور،موسیقی،لباس و هویت نیز باشند . می باید برای ارزش های عمومی ، کە بە فرد و خانوادە و احزاب تعلق نداشتە و فقط بە شهروند تعلق دارد، بهای گزافی پرداخت. سیاست کارتلهای نفتی مخوف و وحشتناک بودە و ، اکنون کالای نفت را بعنوان اسلحەای سیاسی برسمیت نشناختە و فقط بعنوان کالائی اقتصادی بە آن می نگرند . لذا خرید نفت خام خاورمیانە در اختیار دنیای صنعتی و غرب قرار داشتە و حتی گزینە های دیگری از انرژی را کشف و جایگزین خواهند کرد . در مواردی حزب کارگران کردستان در راستای انکار مقولەی ” دولت- ملت ” کە دوران تاریخیش بسر آمدە بین ایدئولوژی انترناسیونالیزم و ناسیونالیزم نوسان کردە ، اما کانتون های غرب کردستان ، با تایید بین المللی روبروگشتە و تجارب موفقی را نشان میدهند .
************
توضیح یک نکتە : این مقالە را با تغییرات نسبتأ جزئی از کتاب ” راهی کە تاریخ پیمود! ” بر گرفتەام .
